Nie Ma Działania Bez Zaufania

Bruce Schneier to jeden z najbardziej znanych na świecie ekspertów z zakresu kryptografii i bezpieczeństwa informacji. Jest autorem 11 książek oraz setek artykułów, jego blog „Schneier on Security” jest codziennie odwiedzany przez tysiące internautów. Bruce opublikował właśnie nową książkę pt. „Liars & Outliers: Enabling the Trust that Society Needs to Thrive”.

Tym razem nie jest to jednak typowa książka o bezpieczeństwie, czego można się było spodziewać znając poprzednią twórczość oraz zainteresowania Schneidera. Bruce na swoim blogu sam przyznał, że książka bardzo ewaluowała w trakcie pisania. Ostatecznie powstała wyjątkowa publikacja – książka o zaufaniu i jego wpływie na społeczeństwo w którym funkcjonujemy.

Czym jest zaufanie? Jak ewoluowało na przestrzeni dziejów? Jak wpływa na nasze codzienne życie i jak kształtuje społeczeństwo w którym żyjemy? To są główne zagadnienia, które rozważa autor. Stara się pokazać dylematy przed którymi stajemy na co dzień stawiając swój interes ponad interesem grupy, lub też na odwrót – gdy świadomie decydujemy się poświęcić partykularne interesy by mogło na tym skorzystać społeczeństwo, czy nasze otoczenie. W swoich rozważaniach autor dotyka takich tematów jak korzystanie z serwisów społecznościowych, gry online, kradzieże i przestępstwa kryminalne, płacenie podatków czy nawet połowów dorsza – każdy znajdzie tu przykłady zgodne z własnymi zainteresowaniami.

Analizując kolejne przykłady widzimy jak różne rodzaje presji wywoływanej przez otoczenie wpływają, nawet nieświadomie, na podejmowane przez nas decyzje. Z jednej strony społeczeństwo trzyma nas w ryzach grożąc konkretnymi sankcjami, z drugiej korci zaletami, które osiągnie cała grupa jeżeli podporządkujemy się panującym zasadom. Zaletami, z których największą jest właśnie zaufanie

  • do systemu w którym funkcjonujemy,
  • do osób, które nami przewodzą,
  • do technologii z których korzystamy,
  • do należnych korzyści przysługujących nam z faktu bycia członkiem społeczności.

Bruce Schneier podkreśla, że atmosferę zaufania pozwala wytworzyć, jak również utrzymywać kombinacja czterech typów presji wywoływanej przez społeczeństwo:

  • presji moralnej czyli długotrwałych wartości i norm, które określają właściwe zachowania społeczne;
  • reputacji czyli presji wywoływanej przez najbliższe otoczenie;
  • presji instytucjonalnej czyli praw wspomaganych systemem władzy;
  • funkcjonujących systemów bezpieczeństwa czyli jak pisze autor mechanizmów zaprojektowanych do wymuszenia współpracy, ograniczenia odstępstw, wprowadzenia zaufania oraz zgodności z ustalonymi normami.

Autor wymienia różnego rodzaju zabezpieczenia, które wspomagają społeczeństwo w nadzorowaniu przestrzegania ustalonych norm. Zabezpieczeń, które jednocześnie zwiększają nasze zaufanie do ogółu oraz równocześnie ograniczają pokusę działania wyłącznie w zgodzie z partykularnymi interesach. Dowodzi, że nie ma możliwości całkowitego ograniczenia pokusy. Pokazuje że znaczną część zabezpieczeń można obejść lub przełamać, dowodzi, że często wręcz nie warto jest więcej inwestować w zapewnianie bezpieczeństwa akceptując określone ryzyko. Zresztą, jak pokazuje, są przypadki, gdy działanie wbrew powszechnie panującym regułom przyczynia się do szerzenia dobra.

Zaufanie jest jednym z podstawowych zagadnień jakimi zajmują się specjaliści od bezpieczeństwa. Ufają, że użytkownicy nie zachowają się niestosownie, jednak stosują odpowiednie zabezpieczenia. Ufają, że mechanizmy kontrolne spełnią oczekiwania, lecz przygotowują plany awaryjne. Ufają poczynionym przygotowaniom, lecz przeprowadzają odpowiednie testy … Ufają, że funkcjonują w społecznościach troszczących się o wspólne dobro, jednak nieustannie pamiętają, że istnieją jednostki, których partykularne interesy mogą zaszkodzić ogółowi. To jest istotą zarządzania bezpieczeństwem i dlatego nie dziwi że Bruce Schneier wybrał to zagadnienie do swojej najnowszej książki.

Publikację chciałbym szczególnie polecić nie tylko specjalistom zajmującym się bezpieczeństwem w organizacjach. Stanowi ona również zalecaną lekturą dla kierownictwa różnych szczebli w organizacji, pokazując jak można i jak należy budować atmosferę wzajemnego zaufania.

Categories: Liars and Outliers, Polish, Text

Sidebar photo of Bruce Schneier by Joe MacInnis.